کد مطلب:35016 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اعتقادات

برزخ از نظر روايات اسلامي چگونه است؟

در احاديث اسلامي به طور بسيار گسترده​اي درباره عالم برزخ و ويژگيهاي آن سخن به ميان آمده است، اين روايات به قدري زياد است كه مرحوم خواجه طوسي در تجريد العقائد ادعاي تواتر آنها را كرده است، آنجا كه مي​گويد «وَعَذابُ الْقَبْرِ واقِعٌ بِالإمْكانِ وَتَواتَرَ الْسَمْعُ بِوُقُوعِهِ». [عذاب قبر واقعيت دارد، چرا كه عقلا ممكن است، و روايات متواتر نيز از وقوع آن خبر مي​دهد.]

در اينجا به نمونه​هاي روشني از اين روايات اشاره مي​كنيم

1 ـ در حديثي آمده است «اَلْقَبْرُ أمّا رَوْضَةٌ مِنْ رِياضِ الْجَنَّةِ اَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ الْنِيرانِ» [قبر باغي از باغهاي بهشت يا حفره​اي از حفره​هاي دوزخ است].

اين حديث را «ترمذي» در «صحيح خود» از پيغمبر اكرم(ص) نقل كرده، و مرحوم «علامه مجلسي» در «بحار الانوار» در يك جا از امير المؤمنان علي(ع) و در جاي ديگر از امام علي بن الحسين(ع). (صحيح ترمذي جلد 4 كتاب صفة القيامة باب 26 حديث 2460).

2 ـ در روايت معروفي از پيغمبر اكرم(ص) مي​خوانيم هنگامي كه اجساد كشتگان مشركان مكّه را در جنگ بدر در چاهي ريختند در كنار چاه ايستاد واين جلمه​ها را فرمود

«يا اَهْلَ القَليبِ هَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُكُمْ حَقاً؟ فَإني وَجَدْتُ ما وَعَدَني رَبِّي حَقاً؟ قالُوا يا رَسُولَ الله! هَلْ يَسْمَعُونَ؟ قالَ ما أنْتُمْ بَأَسْمَعَ لِما أَقُوْلُ مِنْهُمْ وَلكِنَّ الْيَوْمَ لا يَجِيبُونَ!»

[اي اهل چاه! آيا آنچه را كه پروردگارتان به شما وعده داده بود حق يافتيد؟ من كه وعده پروردگارم را (در مورد پيروزي) حق يافتم!

گروهي عرض كردند اي رسول خدا آيا آنها مي​شنوند؟، فرمود شما نسبت به آنچه من مي​گويم از آنها شنواتر نيستيد، ولي آنها امروز پاسخ نمي​دهند! (كنز العمال 10/377 حديث 29876.).

اين احاديث نه تنها دلالت بر وجود عالم برزخ و نوعي حيات براي انسان بعد از مرگ جسماني دارد، بلكه دليل بر اين است كه آنها نوعي ارتباط با اين جهان نيز دارند، و حداقل بعضي از سخنان را مي​شنوند.

3 ـ در نهج البلاغه از اميرمؤمنان علي(ع) مي​خوانيم هنگام مراجعت از جنگ صفين در كنار قبرستاني كه پشت دروازه كوفه بود ايستاد و با اين كلمات با ارواح مردگان سخن گفت

«اَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ سابِقٌ، وَنَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ لاحِقُ، اَمَّا الدُورُ فقد سُكِنَتْ، وَاَمَّا الْاَزْواجُ فَقَدْ نُكُحَتْ، وَاَمّا الْاَمْوالُ فَقَدْ قُسِمَتْ، هذا خَبَرُ ما عِنْدَنا فَما خَبَرُ ماعِنْدَكُمْ؟» [شما بر ما پيشقدم شديد، و ما نيز به شما ملحق خواهيم شد، خانه​هايتان را ديگران ساكن شدند! همسرانتان به ازدواج ديگران درآمدند! واموالتان تقسيم شد! اينها خبرهائي است كه نزد ما است نزد شما چه خبر؟]

سپس رو به ياران كرد و فرمود «اَما لَوْ اُذِنَ لَهُمْ في الْكَلامِ لاَخْبَرُوكُمْ اَنَّ خَيْرَ الزّادِ التَّقْوي» [آگاه باشيد اگر به آنها اجازه سخن گفتن داده شود به شما خبر مي​دهند كه بهترين زاد و توشه در سفر آخرت پرهيزگاري است] (نهج البلاغه كلمات قصار كلمه 130).

اين حديث نيز گواه بر آن است كه علاوه بر اينكه عالم برزخ براي ارواح مردگان واقعيت دارد، نوعي ارتباط با اين جهان نيز دارند.

---

پيام قرآن ج 5

ايت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران